We vallen stil. Luisterend naar de oud-collega van manlief kunnen we alleen maar knikken. Hij zegt: “Ik zei het altijd al, maar als ik één ding heb geleerd de laatste tijd, is het dit: stel niets uit, maar dan ook niets.”
Hij zegt het ernstig. Hij zegt het, omdat hij weet waar hij het over heeft.
Later hebben manlief en ik het er nog over. Over zijn plan om een dag korter te gaan werken. En over het advies van zijn collega. Die vorig jaar van de ene dag op de andere niet meer kón werken. Omdat hij kanker bleek te hebben.
Het was een advies over tijd. Maar eigenlijk is het een heel ander advies. Het is een advies over keuzes maken.
Tussen nog even achter je laptop gaan zitten of de aandacht die je kinderen van je vragen.
Tussen nog even snel stofzuigen of een kaartje voor je jarige tante schrijven.
Dit is een jachtige tijd. Een tijd waarin we voortdurend haast hebben. Ik hoor het moeders zo vaak in de supermarkt tegen hun kinderen zeggen: “Even snel boodschappen doen.” “Kom, we moeten opschieten.”
We proberen gewoon zoveel mogelijk dingen tegelijk te doen.
Autorijden en telefoneren.
Facebooken en ontbijten.
En dat is normaal.
Normaal geworden.
Maar kun je nagaan hoeveel gedachten er dan door je hoofd gaan.
Vooruitgang
Een gemiddelde westerling produceert 120.000 gedachten per dag. Vijftien jaar geleden waren dat er nog 80.000. De cijfers zijn afkomstig van Inner Sense, een bureau dat zingevingstrainingen verzorgt in het bedrijfsleven. En dat noteerde ik in 2011.
Onlangs kwam ik recentere cijfers tegen:
Een stadbewoner in de jaren ’70 van de vorige eeuw had gemiddeld 50.000 gedachten per dag. Nu ligt dat op 180.000 gedachten. Dat blijkt uit onderzoek van de Stanford University.
Dat is een confronterende gedachte.
Betekent dat dat er in 6 jaar tijd nu 60.000 gedachten per dag meer door ons hoofd gaan?
We zijn blijkbaar vooruitgegaan. We denken nog meer. Nog sneller.
Emoties
Is dat een verbetering? Is dat schadelijk? Past ons brein zich niet gewoon aan?
Wat gebeurt er in onze hersenen?
De meeste mensen produceren 90 {367bd61b8cdbc76ef6d0af6ca354d5a053834d71ffde7cde700f54991ca66a8f} van de tijd bètagolven. Volgens mijn notitie uit 2011. Typisch voor deze staat zijn emoties van stress, actie, angst, verlangen en verwarring.
Als onze hersenen in ontspannen toestand zijn, gaan ze over op een lagere golflengte: de alfagolven. Die zorgen voor een rustig en helder gevoel, zo blijkt uit onderzoek. In deze staat kunnen mensen goed leren, onthouden en creatief zijn.
Onderzoek naar meditatie
De afgelopen jaren is er veel wetenschappelijk onderzoek naar meditatie en mindfulness gedaan. Veel onderzoek dat aantoont dat het goed voor ons is. Maar waarom is dat zo?
Matthieu Ricard, een boeddhistische monnik, liet zijn hersenen in 2011 onderzoeken in een fMRI scanner. Deze scanner analyseert data in real time en niet achteraf.
Het opmerkelijke aan dit onderzoek is: er blijkt verschil te zijn tussen mediteren op compassie en mediteren op empathie. De hersenactiviteit zag er heel anders uit. Het netwerk gelinkt aan negatieve emoties was niet geactiveerd tijdens het mediteren op compassie.
Bekend is dat empathie kan leiden tot emotionele uitputting. Dat is de burn-out die verpleegkundigen en artsen vaak ervaren door constant in contact te zijn met patiënten die ernstig lijden.
Het onderzoeksteam concludeerde dat compassie en onbaatzuchtige liefde geassocieerd zijn met positieve emoties. En kwam zo op het idee dat burn-out in feite een soort ‘empathie moeheid’ is.
Mediteren: van alle tijden
Gedurende de hele geschiedenis van de mensheid en waarschijnlijk nog veel verder terug in de tijd zijn mensen op de toegangspoort tot een vredige zijnstoestand gestuit.
De ervaringen hiermee zijn beschreven door christenen, hindoes, moslims en joden.
James Kingsland interviewde in zijn boek Siddhartha’s brein; Waarom mediteren goed is voor je hersenen een van de eerste meditatie-onderzoekers: Herbert Benson, een cardioloog, afgestudeerd aan de Harvard Medical School.
Het onderzoek was deels ingegeven door de medische voordelen die het zou kunnen opleveren. Maar de experimenten werden uitgevoerd op apen.
Zijn collega’s dachten dat hij zijn verstand kwijt was. Dat was eind van de jaren zestig, vorige eeuw. Later volgde onderzoek naar transcendente meditatie (TM).
‘Het onderbreken van de dagelijkse gedachtenstroom’, zoals Benson het noemt, lijkt een universele sleutel voor het ontsluiten van de ontspanningsreactie, hoewel het nog altijd een mysterie is hoe de gunstige klinische effecten op moleculair niveau tot stand komen.
Gedachtestroom
Hoe kun je je leven en je omgeving zo inrichten dat je voor jezelf gunstige omstandigheden creëert? Waarin je hersenen zich vaker in een ontspannen toestand bevinden?
Laatst zag ik op Netflix een van meest indrukwekkende episodes van Chef’s Table over een boeddhistische non. Of ze nu in de tuin kruiden stond te plukken in de stromende regen, of ze in haar potten roerde, of ze prachtige creaties maakte van haar gerechten, of ze in de tempel zat, het maakte niets uit: alles was een meditatie.
Ze straalde zo’n rust en tevredenheid uit.
Jeong Kwan is een 60-jarige Zen Boeddhistische non, die veganistische maaltijden kookt voor haar gemeenschap (en de enkele bezoekers) bij de Baekyangsa Temple, 169 miles ten zuiden van Seoul.
Chef Eric Ripert zegt over Jeong Kwan: “Ze heeft geen ego.” De non heeft een heleboel gedachten over dit onderwerp:
Creativity and ego cannot go together. If you free yourself from the comparing and jealous mind, your creativity opens up endlessly. Just as water springs from a fountain, creativity springs from every moment.
You must not be your own obstacle.
You must not be owned by the environment you are in. You must own the environment, the phenomenal world around you.
You must be able to freely move in and out of your mind. This is being free. There is no way you can’t open up your creativity.
There is no ego to speak of. That is my belief.
Lees dat zinnetje nog eens, langzaam:
You must be able to freely move in and out of your mind.
Als je die staat van zijn in jezelf ontwikkelt, heb je minder strijd met je innerlijke criticus. Sta je meer open voor je creativiteit. Maak je andere keuzes. Keuzes die dichterbij je hart liggen.
Je kunt die staat in jezelf ontwikkelen. Je dagelijkse gedachtestroom onderbreken. En meditatie komt als een van de belangrijkste remedies naar voren.
Begin als je het druk hebt
Wanneer is de beste tijd om te starten met mediteren? Als je het te druk hebt. Aldus dit artikel.
“Je zou 20 minuten moeten mediteren. Tenzij je het te druk hebt. Dan zou je een uur moeten zitten.”
Mijn ervaring: 5 tot 10 minuten maakt al verschil op een dag.
En als mediteren echt niets voor jou is of op dit moment niet, zoek dan iets wat wel bij je past. Mindfulness, yoga, tai chi, hardlopen, mediterend schrijven. Welke vorm dan ook die je regelmatig kunt doen. Om je gedachten te onderbreken.
Onderbreek je gedachtestroom
Ga het eens na bij jezelf.
Hoe vaak doe je 2 dingen tegelijk?
Hoe vaak kies je voor extra tempo in plaats van even te vertragen?
En hoe vaak denk je: dat zou ik eigenlijk meer moeten doen? Of: dat komt later, als ik meer tijd heb.
Er is alleen nu.
Alleen nu om je leven ten volle te leven.
En die gedachte onderbreekt je gedachtestroom.
Dan wordt alles meditatie.
PS Attendeer je graag op de online cursus Haal KRACHT uit je tekst.
Het is een korte, krachtige training over een meditatieve schrijfmethode, die je zelf kunt toepassen. En die verrassende effecten kan hebben, zoals dat je veel minder last hebt van je innerlijke criticus.
Bel 06 288 11 950 of mail me als je hiervoor voelt op karien@visserstekst.nl
Misschien vind je dit ook interessant: