Hoe staat het met jouw creativiteit? Heb je weleens gewenst dat je beter je gedachten zou kunnen formuleren?
Weet je dat daar helemaal niet zoveel voor nodig is?
Schrijf!
Alle losse invallen, absurde ideeën en dwaze plannen.
Iemand die dat ontelbare mensen geleerd heeft, is Julia Cameron. Heel vaak kom ik haar boek The Artist’s Way tegen. En dat is maar goed ook, want soms vergeet ik weer hoe geweldig die manier van schrijven van haar werkt.
Julia Cameron schrijft zelf al ruim 30 jaar elke ochtend 3 A-4tjes vol.
“Without morning pages,” she says, “I wouldn’t be what I am.”
Ze schreef ruim 40 boeken. Haar werk is in meer dan 35 talen vertaald en er zijn meer dan 4 miljoen exemplaren verkocht. Met The Artist’s Way heeft ze miljoenen mensen geholpen hun creativiteit te ontdekken en te herstellen. Sommigen zeggen zelfs dat het schrijven van ochtendpagina’s hun leven heeft gered.
Creativiteit? Dat willen we allemaal wel
Wat maakt haar boek zo onmisbaar als het gaat over creativiteit? Ik denk dat het te maken heeft met iets wat we allemaal willen.
De juiste richting vinden. Onszelf vinden. Een boek schrijven en zo onszelf vinden. (You name it.)
The Artist’s Way is een spiraalvormig pad. Een spiritueel pad. Dat is wel een onwezenlijk ruim begrip, maar Cameron zegt eenvoudig: Wees alsjeblieft open van geest. Of je denkt in termen van intuïtie, energie, spirit of God, kies waar jij je het meest bij op je gemak voelt.
De 1e keer dat ik het boek las en ermee ging werken, kampeerde ik met mijn gezin in Spanje, in de zomer van 2008. De dag na mijn verjaardag begon ik ochtendpagina’s te schrijven.
“Wat een waanzin”, is een van de eerste zinnen die ik opschreef. En na ruim een maand: “Het is volkomen belachelijk om om half 7 ’s ochtends te gaan zitten schrijven.”
Ik hield het ruim 8 weken vol. Het was niet al te moeilijk, want ik schreef al sinds mijn 11e jaar dagboeken. Maar dit was anders. Hoe langer ik schreef, hoe vaker ik merkte dat er halverwege de pagina’s een soort omslagpunt kwam.
Schrijf je eerst nog over allerlei beslommeringen, opeens lijkt het of je ‘doorschiet’ naar de andere kant. Daar waar de wezenlijke zaken ertoe doen. En die begin je ook nog eens beter te snappen.
Het is bijna magisch.
En er gebeurt nog iets anders.
Je kunt The Artist’s Way niet lezen zonder zin te krijgen in schrijven. Vorig jaar heb ik opnieuw een aantal maanden ochtendpagina’s geschreven. (In dit blog beperk ik me hiertoe. De andere tool is het wekelijkse kunstenaarsuitstapje.)
The two tools work together: The morning pages declutter the mind, the artist date fills the soul.
Persoonlijk denk ik dat Camerons methode voor mij zo belangrijk is, omdat ik er elke keer meer in ontdek. Zo ontdekte ik dat je het heel makkelijk kunt verbinden met schrijven voor je website en je blog.
Ik heb een superlijst van mijn favoriete quotes gemaakt. Met enkele gedachten erbij. Hoe je de methode kunt toepassen en welk effect dat heeft.
Hier komen de quotes:
#1 We zijn beter in staat grenzen, dromen en authentieke doelstellingen onder woorden te brengen.
Het complete citaat is:
Als we in het terugtrekkingsproces krachtiger worden en tot de kern komen, zijn we beter in staat onze eigen grenzen, dromen en authentieke doelstellingen onder woorden te brengen.
Iets onder woorden brengen… Jeminee, dat is zo vaak zo verschrikkelijk lastig. Het klinkt logisch en confronterend, dat Cameron ons erop wijst hoe we onze creatieve energie verspillen door buitenproportioneel te investeren in:
het leven,
de hoop,
de dromen,
de plannen van anderen.
Dat we hierdoor ons leven op een zijspoor laten brengen.
Met de ochtendpagina’s komt er een terugtrekkingsproces op gang. Weg uit het leven zoals we dat kennen. Terugtrekking of onthechting. Ons plooien naar de grillen van anderen: daar stoppen we mee.
We krijgen een nieuw zelfgevoel. Dat je vrolijk wordt van je eigen creativiteit. Vanuit veerkracht. En dat gevoel maakt dat we concrete creatieve plannen durven maken én uitvoeren.
In het begin klinkt dit onwerkelijk, maar hoe meer ochtendpagina’s je schrijft, hoe meer je gaat ervaren dat je meer in balans raakt. Dat je wel degelijk – vanuit jezelf – weet in welke richting je wilt bewegen. Dat de enige die het kán weten jijzelf bent.
#2 Creatief herstel is een marathontraining.
Klinkt dat als iets waar je geen tijd voor hebt?
Geen tijd? Bekijk het eens van de andere kant: Je mag niet langer schrijven dan een half uur per dag. (Gemiddeld genomen ben ik een half uur bezig met het schrijven van 3 A4-tjes ochtendpagina’s.)
Dat is een essentieel onderdeel van de schrijfmethode van Cameron. En ze is daarin niet de enige. Ook andere schrijfleraren werken met een tijdslimiet.
Eind 2015 begon ik te experimenteren met schrijfmethoden, zoals die van Cameron. Om ze te gebruiken bij het schrijven van webteksten. Ik bedacht een manier om sneller op gang te komen: startzinnen. Ik perkte de tijd nog verder in: schrijf 1 à 1,5 minuut per zin. De ‘marathontraining’ wordt zo opgeknipt in ultrakorte periodes.
Het resultaat verrast me elke keer: ik kan wat met de teksten die ondernemers me sturen. Heel veel zelfs.
– Ze vertellen veel meer details.
– Er staan treffende quotes in, die ik zo over kan nemen op hun Over pagina.
– Hun eigen stem klinkt erin door.
#3 Laat niet toe dat je zelftwijfel ontaardt in zelfsabotage.
Er is enorm veel afleiding. Dat maakt dat je de verbinding met jezelf verliest. Je zit teveel in je hoofd. Je denkt te vaak aan hoe het moet gaan worden, aan dat het af moet, aan wat anderen ervan zullen vinden.
Wat nodig is, is om je naar binnen te keren. Alleen maar te luisteren naar wat er gehoord wil worden. Die hardnekkige stem, die steeds harder roept, erkennen.
#4 De ochtendpagina’s maken ons vertrouwd met wat we denken en wat we nodig hebben.
Dit klinkt simpel. Misschien denk je wel: ja, ik weet wat ik denk. Dat hoef ik niet op te schrijven. Probeer het toch maar. En ervaar hoe moeilijk het is… Verras jezelf in je ochtendpagina’s.
De afzondering op papier, waar je niemand deelgenoot van hoeft te maken. De ontspanning die je voelt. Ik merkte heel vaak dat ik een diepe zucht slaakte aan het eind van een schrijfsessie.
#5 Het proces, niet het product zal je focus worden.
Het vertrouwen neemt toe, belooft Cameron. Je zult leren dat het makkelijker is te schrijven dan niet te schrijven. Je zult de vreugde ontdekken van het in praktijk brengen van je creativiteit.
Twee woorden in de quote zijn essentieel: het proces en de focus. Ik ben gaan nadenken over het proces. Waarom is het voor veel mensen zo moeilijk om te schrijven? En krijgen ze er steeds meer moeite mee? Ligt dat aan de druk om online zichtbaar te zijn met updates, tweets, blogs?
Wat gebeurt er eigenlijk in mijn hoofd als ik schrijf? Hoe begin ik, welke keuzes maak ik, hoe puzzel ik een structuur in elkaar?
Ik las Stephen King’s Over leven en schrijven. Over schrijfworkshops zegt hij:
“Je leert het vak het beste door veel te lezen en te schrijven, en de waardevolste lessen krijg je van jezelf.”
Een beter pleidooi voor het gebruiken van Camerons’ methode is er niet.
En dan het woord ‘focus’. Het werkt ongeveer zo: in een half uurtje concentreer je je op alles waar je mee zit, waar je van baalt en waar je tegenop ziet. En dan kun je het achter je laten en aan je dag beginnen.
Het kan ook werken als een warming-up. Dat is ook een handige toepassing.
Elizabeth Gilbert, who wrote her own book about cultivating creativity, Big Magic, has acknowledged that her best seller Eat, Pray, Love wouldn’t exist had she not absorbed Cameron’s first.
#6 Vertrouw erop dat je op het juiste spoor zit.
Wees zachtmoedig maar standvastig en zet door. Cameron waarschuwt voor ‘gekmakers’ en je daar vergaand mee in te laten. Mensen die je hele leven overnemen, die jouw tijd en geld verspillen, die je in verwarring brengen.
En ze waarschuwt ook voor onze twijfels, overtuigingen en blokkades. Erken en onderzoek ze, is haar advies. Kijk ernaar.
Dit is een lastige. Ik weet het. Toch weet ik inmiddels ook dat je eerst iets pijnlijks onder ogen moet zien om in staat te zijn je over te geven. En dan begin je er pas op te vertrouwen dat je daadwerkelijk op het juiste spoor zit.
#7 Creatief herstel is een oefening in onbevooroordeeldheid en ruimdenkendheid.
Iets wat altijd heel erg in de weg loopt, is je eigen oordeel. Het is dan ook de kunst om dat oordeel uit te stellen. Dat valt te leren. De beste remedie daartegen is om een tijdslimiet in te stellen. Het is geen wonder dat in zoveel schrijfmethodes die tijdslimiet een belangrijk element is. Blijkbaar lukt het daarmee bij de meeste mensen om ondermijnende gedachten op een afstand te houden.
Wat heel prettig is aan Camerons methode is dat je benadrukt dat je puur voor jezelf schrijft. Dat geeft een veilig gevoel. Ook dat helpt om je oordeel uit te stellen.
#8 Pijn leert je om aandacht te hebben.
Wat me opvalt als ik mijn ochtendpagina’s van vorig jaar doorlees, is:
Vanaf dag 2 gaat het over wat me op dat moment het meeste dwarszit.
Ik stel mezelf heel veel vragen.
Ik voel me na afloop beter: “Ik ben weer tot mezelf gekomen.”
Nieuwe inzichten zijn er ook. Zoals: “Wat ik nu doe, is echt totaal anders. En dan ook nog de juiste vorm vinden voor jezelf om met mensen te werken. En welke mensen komen ervoor in aanmerking? Dat kan alleen maar in kleine stappen. En als je bereid bent tot heel veel reflectie en tot het loslaten van je oude patronen en je oude ik.”
#9 Noem de dingen bij de juiste naam.
Als je eenmaal onder ogen durft te zien, wat je al jaren tegenhoudt, dan zet je een belangrijke stap richting het uitstellen van je oordeel. Dan leer je ook omdenken. Dat er ook een andere kant is.
Noemde je jezelf lui als je niet kon beginnen? Wat betekent ‘lui’? Is dat wel de juiste benaming?
Sommigen van ons blijven maar proberen een baan van 9 tot 5 te vinden, maar doen zichzelf en hun creativiteit daarmee zo’n geweld aan, dat ze er bijna ziek van worden.
Sommigen van ons zijn introvert, hooggevoelig, autistisch. We horen dat liever niet, maar zo missen we ook de kans om de positieve kant te zien en onderzoeken. De kracht van deze eigenschappen te ervaren.
#10 De ochtendpagina’s hebben eigenlijk niets met schrijven te maken, al kunnen ze dat wel gunstig beïnvloeden.
Dat is ook mijn ervaring. Ze gaan meer en meer een spoor naar jezelf vormen. Je komt uiteindelijk bij jezelf uit en verbaast je er dan over, dat je zover van jezelf af was geraakt.
Van daaruit vind je het pad weer terug. Met meer bagage, meer ideeën en meer zelfvertrouwen.
#11 We schrijven de ochtendpagina’s om aan de overkant te komen.
Naar de overkant van onze angst, onze negativiteit, onze luimen. Buiten het bereik van de Censor. De negatieve meningen van je Censor zijn niet de waarheid.
#12 Ochtendpagina’s kun je niet fout doen.
Niemand anders dan jij mag ze lezen. Eigenlijk zou je ze zelf de eerste acht weken niet moeten lezen, adviseert Cameron.
Het is onmogelijk gedurende een langere periode ochtendpagina’s te schrijven zonder in contact te komen met een onverwachte innerlijke kracht.
Ze hoeven nooit mooi te klinken. Al kun je er thema’s in gaan ontdekken.
Ze hoeven niet kleurrijk te zijn. Al leer je er wel steeds meer kleur mee bekennen.
Ze hoeven niet te leiden tot teksten, die de wereld in gaan. Al vergroot je je kansen dat dat wel gebeurt en dat ze nog aanslaan ook.
Simpele adviezen
Wil je beter leren schrijven? Wil je dat met meer creativiteit doen? Begin dan niet al te serieus. Maak er een spel van. Experimenteer.
Pleit ik voor het gebruiken van Camerons methode?
Dat is aan jou. Er zijn nog veel meer schrijfmethoden. Misschien spreekt de een je meer aan dan de andere. Ik wil er in 2017 nog meer bespreken.
Zorg voor een reminder aan jezelf. Gebruik een speelse vorm om mee te werken.
Een of andere toepassing van simpel en ongericht schrijven helpt.
Maybe the most surprising — and appealing — thing about The Artist’s Way is just how simple it is.
Schijnbaar ongericht. Het lijkt of je 30 minuten ‘verkwanselt’. Maar daarna heb je zoveel ballast overboord gegooid. Je ervaart veel meer helderheid en focus. Het levert tijdwinst op, want het 1e concept staat daarna in één keer op papier. Je hoeft maar een beetje bij te schaven.
Schijnbaar simpel. Je ontvangt simpele adviezen. Adviezen die je met een gerust hart leert opvolgen. Ze blijken veel juister dan welk ander advies ook.
===================================
Dit blog is een uitwerking van de analyse van de schrijfmethode van Julia Cameron. Ik analyseer verschillende methoden en experimenteer ermee. Daarbij probeer ik een verbinding te maken tussen free writing en copywriting.